Het koetsenmuseum van de sultan van Yogyakarta herbergt een prachtige collectie zeer goed onderhouden koetsen uit vervlogen tijden, toen Indonesië nog Nederlands-Indië was. Indonesiënu neemt je mee naar Museum Kereta Kencana in Yogyakarta.

Het koetsenmuseum, dat een initiatief is van sultan Hamengkubuwono VII, ligt op loopafstand van het sultanspaleis (kraton). Bij helder weer kun je in de verte de nog actieve vulkaan Merapi zien.

In de verte zien wij de vulkaan Merapi.

Dawet


Het koetsenmuseum ligt op een erf waar Javaanse dames in de schaduw van hoge bomen snacks verkopen en dawet. Dawet of cendol is een verfrissend Javaans kokosdrankje met groene en/of witte rijstemeeldruppels, gezoet met Javaanse suiker.

Ingang koetsenmuseum. Op het erf verkopen Javaanse vrouwen allerlei snacks en dawet.

Bij binnenkomst worden wij verwelkomd en rondgeleid door een gids, gekleed in een batik overhemd.

Uit Nederland


De gids vertelt ons dat het merendeel van de koetsen gemaakt is in Nederland. De rijtuigen werden onder meer geproduceerd door de firma Spyker. Het Nederlandse automerk was aan het einde van de negentiende eeuw begonnen als koetsenfabriek en exporteerde de allermooiste rijtuigen naar Nederlands-Indië.

Veel van die koetsen kwamen terecht bij de sultan van Yogyakarta. De merknaam staat gegraveerd in de wieldoppen van de rijtuigen.

De rijtuigen werden onder meer geproduceerd door de Nederlandse firma Spyker.

De gids laat de alleroudste en de meest bijzondere koets zien in het museum: Kereta Kencana Kanjeng Nyai Jimat.

Heilig erfstuk


Voordat de gids zijn verhaal begint, brengt hij de koets eerst een groet door beide handen tegen elkaar te houden en lichtjes voorover te buigen. Dat doet hij om toestemming te vragen om over het rijtuig te vertellen.

De koets is namelijk een heilig erfstuk. Elke Suro - de eerste maand van de Javaanse kalender - wordt het rijtuig ritueel gewassen door de abdi dalem, de hovelingen van de sultan. Het resterende water van de wasbeurt zou een helende kracht hebben.

De alleroudste en meest bijzondere koets in het museum.

De koets, die gemaakt is in Nederland, is een geschenk van de Nederlandse Gouverneur-Generaal Jacob Mossel (1704-1761) aan de eerste sultan van Yogyakarta, Sultan Hamengkubuwono I.

Koets uit de zee gevist


Er doen ook verhalen de ronde dat de koets een geschenk was van de Zuidzee. Een abdi dalem was op een dag aan het vissen in de Zuidzee. Op een gegeven moment had hij beet. Hij trok aan zijn hengel en viste een koets uit het water: Kereta Kencana Kanjeng Nyai Jimat.

Bezoekers mogen de heilige koets niet aanraken. 

De gids vertelt dat meerdere bezoekers er niet in geslaagd zijn de koets duidelijk op foto vast te leggen. Wazige foto's zijn een veelgehoorde klacht. Ook is het zo dat de koets er op elke foto anders uitziet, aldus de gids.

Een klein deel van de koetsencollectie.

Een ander bijzonder museumstuk is Kereta Garuda Yeksa, een zeer goed onderhouden houten koets die werd gebruikt voor de inhuldiging van Sultan Hamengkubuwono VI tot en met de huidige sultan van Yogyakarta (Hamengkubuwono X).

De Gouden Koets


Het rijtuig, geproduceerd in 1861 in Nederland, wordt ook wel de Gouden Koets genoemd vanwege de prachtige met 18 karaat goud vergulde ornamenten, waaronder de mythische vogel Garuda. Garuda, ook gemaakt van 18 karaat goud met een gewicht van 20 kilo, is een ontwerp bedacht door de eerste sultan van Yogyakarta.

De 'Gouden Koets'.

De koets werd getrokken door acht witte paarden. Net als Kereta Kencana Nyai Jimat is ook Kereta Garuda Yeksa een heilig erfstuk dat ritueel gereinigd dient te worden.

Ook de Gouden Koets mag niet worden aangeraakt.

Een bezoek aan het koetsenmuseum mag volgens Indonesiënu tijdens je bezoek aan Yogyakarta zeer zeker niet ontbreken.

De magische koetsen, de foto's aan de wand, de kleding van de koetsier die in grote houten kasten bewaard wordt en natuurlijk de schitterende verhalen van de gids, nemen je even terug naar tijden van weleer.


Praktische informatie


Het koetsenmuseum ligt op loopafstand van het sultanspaleis. Wanneer je eerst een bezoek hebt gebracht aan het paleis, sla je bij de hoofdingang van het paleis rechtsaf. Na ongeveer 5 minuten lopen zie je het koetsenmuseum aan de linkerkant van de weg.