"Dit is een plek waar wij respect moeten tonen voor de slachtoffers van de Japanse bezetting. Elk graf dat hier ligt, heeft zijn eigen tragische verhaal", vertelt Dicky Purwadi aan Indonesiënu. Purwadi, die opzichter is van ereveld Ancol in Jakarta, leidt ons rond op het eerste Nederlandse ereveld van de toenmalige legergravendienst. 

Ereveld Ancol ligt in het populaire recreatiegebied Ancol dat onder meer bekend staat om het aangelegde strand, pretpark Ancol Dreamland, en verscheidene bars en visrestaurants. Met name op nationale feestdagen en in het weekend wordt het gebied druk bezocht door dagjestoeristen.

 ... op deze plek hebben verschrikkelijke dingen plaatsgevonden."

Van al die drukte is op het ereveld niets te merken. Ereveld Ancol straalt rust uit. "En dat hoort ook zo", zegt Purwadi. "Wij moeten respect hebben voor de mensen die hier begraven liggen. Want hier op deze plek hebben verschrikkelijke dingen plaatsgevonden."

Ereveld Ancol straalt rust uit.

Purwadi vervolgt: "Ereveld Ancol is een plek met een verhaal. Niet één verhaal, maar vele verhalen. Verhalen van de slachtoffers van de Japanse bezetting."

Tropisch moeras


Inderdaad, achter elk graf gaat een tragedie schuil. Waar nu het ereveld ligt, was vroeger een tropisch moeras waar honderden mannen en vrouwen door de Japanners werden geëxecuteerd: Nederlandse burgers en leden van de geallieerde strijdkrachten, maar ook Indonesiërs.

Hun lichamen werden in massagraven begraven, verspreid over het hele terrein. De executie vond in de meeste gevallen plaats na verraad, marteling en een schijnproces.

Dicky Purwadi: "Ereveld Ancol is een plek met een verhaal."

Na de oorlog is het merendeel van de slachtoffers herbegraven. Op ereveld Ancol liggen meer dan 2000 geëxecuteerden begraven, in afzonderlijke graven maar een groot deel ook in gemeenschappelijke graven. In deze gemeenschappelijke graven liggen slachtoffers van wie identificatie niet meer mogelijk was.

Geëxecuteerd


Ook zien we op het ereveld graven van overledenen van wie helemaal niets bekend is. Deze graven zijn aangeduid met 'geëxecuteerd' en voorzover bekend de plaats van de executie.

Graven van overledenen van wie helemaal niets bekend is.

We lopen richting het monument dat achter op het ereveld ligt. 'Hun geest heeft overwonnen', staat op het monument.

Hemelboom


Rechts van het monument staat een oude hemelboom. Volgens een ooggetuige vonden onder deze boom vele executies plaats. De geëxecuteerden werden door de Japanners begraven op de plek waar nu het monument staat.

Enkele meters van de hemelboom verwijderd ligt het graf van de Nederlandse Luut Ubels. Volgens een ooggetuige werd zij in september 1943 samen met een groep andere mensen bij de hemelboom onthoofd.

De hemelboom. Volgens een ooggetuige vonden onder deze boom vele executies plaats.

Purwadi vindt het belangrijk dat de Nederlandse begraafplaats in ere wordt gehouden. "Wij krijgen hier af en toe de vreemdste verzoeken binnen", vertelt hij.

Kookprogramma en trouwfoto's


Zo wilde een bekende Indonesische kok hier graag opnames maken voor zijn kookprogramma. Hij zag het al helemaal voor zich, koken met op de achtergrond het ereveld. Of verzoeken voor trouwfoto's en fotoshoots voor magazines.

Dit soort verzoeken wijs ik natuurlijk af.

"Dit soort verzoeken wijs ik natuurlijk af. Ereveld Ancol staat open voor iedereen. De toegang is gratis. Het enige wat wij vragen is het tonen van respect voor de slachtoffers die hier begraven liggen."

Geëxecuteerden werden door de Japanners begraven op de plek waar nu het monument staat.  

Ereveld Ancol, dat op 14 september 1946 ingewijd werd, is een van de twee Nederlandse erevelden in de Indonesische hoofdstad en een van de zeven Nederlandse erevelden in Indonesië.

Overstromingen behoren tot het verleden


Ereveld Ancol ligt aan de kust bij Jakarta. De zee is echter alleen te zien is wanneer we de dijk opwandelen. "Voordat de bouw van de dijk in 2008 gereed was, hadden wij hier regelmatig last van overstromingen. Echt alles stond onder water", vertelt Dicky Purwadi.

Sinds de dijk er staat, behoren overstromingen gelukkig tot het verleden.

Sinds de dijk er staat, behoren overstromingen gelukkig tot het verleden.

Op de zeven Nederlandse erevelden in Indonesië liggen bijna 25.000 slachtoffers van de strijd in Nederlands-Indië begraven. Het gaat om zowel militairen als burgers. Oorspronkelijk lagen hun graven op 22 erevelden die tussen 1946 en 1950 werden aangelegd door de legergravendienst van het Koninklijk Nederlands-Indische Leger. Deze erevelden lagen verspreid over de hele archipel. Na de soevereiniteitsoverdracht werden de graven in de jaren zestig geconcentreerd op Java.

Op ereveld Ancol vonden bijbegravingen plaats van stoffelijke resten afkomstig uit Banjarmasin (1961), Medan (1966), Makassar (1968) en Mandor (1968).

'Geëxecuteerd.'

Het ereveld is dagelijks te bezoeken. De toegang is gratis. Bezoekers kunnen een vrijwillige donatie achterlaten in speciale enveloppen die bij de ingang verkrijgbaar zijn. Deze enveloppen kun je in een bus deponeren bij de inschrijftafel.

Bloemstuk of krans


Mensen die dierbaren hebben die op ereveld Menteng Pulo begraven liggen, kunnen een bloemstuk of krans laten leggen op het graf van hun dierbaren. Het is mogelijk een voorkeursdatum voor de bloemlegging op te geven. De besteltermijn hiervoor is twee weken. Bloemen bestellen kan via de website van de Oorlogsgravenstichting.