Op een aantal plekken na, zijn eigenlijk bijna alle bezienswaardigheden in Tana Toraja, Zuid-Sulawesi, gericht op de dood. Zo ook de populaire attractie Lemo waar tau tau (levensgrote houten poppen) de wacht houden over de overledenen. 

Lemo staat bekend om de rotsgraven waar de lichamen van overledenen in een rotswand worden bijgezet. Het is een van de oudste laatste rustplaatsen voor de Toraja, de etnische bevolkingsgroep van Tana Toraja.

Steile rotswand


Om de rotsgraven van Lemo te bereiken, moet je vanaf de parkeerplaats eerst een stukje te voet afleggen, langs rijstvelden en huizen van dorpsbewoners. Na een korte wandeling doemt een steile rotswand uit het niets op.

Metershoge, steile rotswand van Lemo.

In de rotswand, die tientallen meters hoog is, zijn openingen te zien die zijn afgesloten met houten planken. In deze grafkamers liggen de lichamen van de overledenen die met behulp van een ladder naar boven zijn gedragen. De houten doodskist, erong genoemd, blijft beneden achter.

Meer dan 70 grafkamers


In de rotswand zijn meer dan 70 grafkamers te zien die elk een afmeting hebben van ongeveer 3 x 5 meter. De grafkamers worden met de hand uitgehouwen, een maandenlange klus. Hoe hoger de grafkamer, hoe hoger de sociale status van de overledene.

Erong, houten doodskisten, die beneden zijn achtergelaten.

De rotsgraven van Lemo bestaan al sinds de 16de eeuw. Op een soort balkon houden tau-tau de wacht over de doden. Deze houten poppen stellen de overledenen voor. De tau-tau zijn alleen bedoeld voor de Toraja van adel.

Naar boven en naar beneden gericht


Bij een aantal tau-tau zie je dat een van de handen naar boven is gericht en de andere naar beneden. De hand die naar boven is gericht, is een verzoek om hulp aan de nakomelingen om rituelen te houden opdat de ziel van de overledene het hiernamaals mag bereiken. De hand die ietwat naar beneden is gericht, toont aan dat de overledene over zijn of haar nakomelingen waakt.

Tau-Tau, levensgrote houten poppen die de overledenen moeten voorstellen.

Voor elke pop die geplaatst wordt, moeten er rituelen worden gehouden. Een daarvan is het slachten van 24 buffels. Alleen rijke Toraja kunnen zich dat veroorloven. De tau-tau zijn dus een symbool van sociale status.

Kleding vervangen


Eens in de zoveel tijd houden de nabestaanden rituelen om de overledenen te herdenken en te eren. De kleding van de poppen wordt vervangen door nieuwe, en er worden offers gebracht voor de doden.

Eens in de zoveel tijd houden nabestaanden rituelen om overledenen te herdenken.

Lemo ligt zo'n 12 kilometer ten zuiden van Rantepao, de hoofdstad van het regentschap Noord-Toraja en tevens de perfecte uitvalsbasis voor dagtrips in de omgeving.