Indonesië is de grootste palmolieproducent ter wereld. Toch kampt het land al sinds 2021 met een tekort aan palmolie.
Als gevolg van dat tekort rezen de prijzen voor een liter palmolie voor kookdoeleinden de pan uit. Rezen, want de Indonesische regering stelde eerder dit jaar, om precies te zijn op 19 januari 2022, een maximale verkoopprijs vast voor kookolie gewonnen uit de vruchten van de oliepalm. De verkoopprijs staat sindsdien op 14.000 rupiah voor een liter kookolie. Omgerekend nog geen euro.
Ook moeten exporteurs van ruwe palmolie 20 procent van de export van palmolie op de binnenlandse markt verkopen. Dit zou een oplossing moeten zijn voor het tekort aan palmolie in de supermarkten.
Paniekaankopen
Consumenten konden hun hart weer ophalen. Maar die opluchting was slechts van korte duur. De Indonesische ombudsman constateerde paniekaankopen door consumenten.
Het winkelend publiek trof lege schappen aan in super- en minimarkten. En ook op traditionele markten was de palmolie uit het zicht verdwenen.
Dat gold overigens niet voor olijf-, zonnebloem- en slaolie. Die waren nog wel in overvloed verkrijgbaar. Maar de gemiddelde Indonesiër kan zich een overstap naar deze veel duurdere oliën niet veroorloven. Onder hen zijn de voedselverkopers op straat, de micro-, kleine-, en middelgrote ondernemingen, en de gewone huishoudens.
Indonesiënu in de supermarkt
Ook de schrijver van dit artikel trof kort na de vaststelling van de maximumprijs voor palmolie lege schappen aan in de plaatselijke supermarkt.
‘We hebben de bakolie (palmolie) niet op voorraad’, antwoordde de supermarktmedewerker op de vraag of ze in het magazijn nog olie hadden liggen. Hij wist ook niet wanneer de olie weer verkrijgbaar zou zijn.
Een week later stonden de schappen gelukkig weer vol. Wel werd er een maximum aantal producten per klant ingesteld. Die maatregel geldt nu nog steeds.
Covid-19 en stijgende vraag
Volgens Indonesische experts dragen verschillende factoren bij aan het tekort aan ruwe palmolie. Een daarvan is de combinatie Covid-19 én het extreme weer gedurende de pandemie. Als gevolg daarvan produceerde Indonesië over 2021 0,31 procent minder ruwe palmolie dan het jaar daarvoor.
Palmolieplantage vanuit het vliegtuig gezien.
Een andere factor is de stijgende vraag naar palmolie. Niet alleen vanuit het buitenland, maar ook in Indonesië zelf waar in 2021 sprake was van een stijging van 6 procent ten opzichte van het jaar daarvoor.
Fossiele brandstoffen en supercyclus
Ook de prijsstijging van fossiele brandstoffen draagt bij aan het tekort aan ruwe palmolie. Deze prijsstijging beweegt bedrijven te kijken naar palmolie als alternatief voor de duurdere fossiele brandstoffen zoals ruwe olie, gas en kolen.
Tenslotte is er volgens onderzoekers ook sprake van een zogeheten ‘supercyclus voor grondstoffen’ tijdens de Covid-19 pandemie. Een grondstoffensupercyclus is een langere periode waarin de grondstoffenconsumptie sterk toeneemt terwijl de aanbodkant niet of onvoldoende aan de hogere vraag kan voldoen. Deze situatie leidt tot hogere prijzen en kan tevens leiden tot hoge inflatie.
Distributie
Het Indonesische ministerie van Handel legt uit dat de prijzen van palmolie voor kookdoeleinden nog moeten stabiliseren omdat de olie die verkocht wordt tegen de door de overheid vastgestelde prijs nog niet gelijkmatig over alle provincies is verdeeld.
Minister Muhammad Lutfi van Handel heeft alle distributeurs van palmolie opgeroepen snel over te gaan tot een massieve distributie van kookolie in heel Indonesië. Want, zegt de minister, het probleem ligt niet alleen in het aanbod van kookolie, maar ook in de distributie ervan.
Strenge sancties worden opgelegd aan distributeurs die palmolie in grote hoeveelheden opslaan in hun magazijn met het doel de olie tegen een hogere prijs te koop aan te bieden.
Tahu tempe
En alsof een tekort aan palmolie nog niet genoeg is, kampt Indonesië ook met een prijsstijging van producten gemaakt van sojabonen. Twee populaire producten zijn tahu (tofoe) en tempe.
Indonesië maakt vooral gebruik van geïmporteerde sojabonen uit landen in Zuid-Amerika. Die hebben te maken met extreem weer en inflatie wat weer gevolgen heeft voor de prijs van de bonen.
Hoewel Indonesië zelf ook sojabonen produceert, zijn die in vergelijking met de geïmporteerde sojabonen kwalitatief niet goed genoeg. Indonesische consumenten verkiezen tempe en tahu gemaakt van geïmporteerde sojabonen boven tempe en tahu die zijn gemaakt van lokale sojabonen. De lokale sojabonen zijn kleiner dan de geïmporteerde bonen, menen zij.
Reacties