De Russische president Vladimir Poetin is van plan later dit jaar Bali te bezoeken voor de G20-top. Indonesië, dat dit jaar het voorzitterschap bekleedt van de groep van 's werelds belangrijkste economieën, vindt dat geen enkel probleem. 


Tijdens een persconferentie op donderdag 24 maart 2022 zei de persoonlijke vertegenwoordiger van president Joko 'Jokowi' Widodo voor de G20, Triansyah Djani, dat Indonesië als roterend G20-voorzitter de verantwoordelijkheid heeft om alle leden uit te nodigen. Deze regel is reeds van kracht sinds de oprichting van de G20, en geldt nog steeds, aldus Djani. 


Djani benadrukte dat de G20 een forum is voor internationale economische samenwerking. Het land zal zich binnen de G20 daarom toespitsen op economische kwesties en het wereldwijde economische herstel na de Covid-19-pandemie. 


Poetins voornemen om deel te nemen aan de G20-top later dit jaar op Bali werd aangekondigd door de Russische ambassadeur voor Indonesië Lyudmila Vorobieva tijdens een persconferentie in Jakarta op woensdag 23 maart 2022. Westerse landen binnen de G20, waaronder de VS en de EU, willen hem er echter niet bij hebben. 


Economische kwesties, géén crisis


Nadat Rusland op 24 februari dit jaar Oekraïne binnenviel, zetten enkele leden vraagtekens bij de Russische deelname aan de G20-ontmoetingen die dit jaar plaatsvinden in Indonesië. Zij willen dat G20-lid Rusland daarvan wordt uitgesloten. 


De Russische ambassadeur zei daarop dat het uitsluiten van Rusland echt niet zal bijdragen aan het oplossen van economische problemen. Want, benadrukte Vorobieva, de G20 is een forum dat bedoeld is voor het bespreken van economische kwesties en niet voor het bespreken van een crisis zoals in Oekraïne. 


Te afzijdig


Indonesië heeft zich sinds het begin van de invasie te afzijdig gehouden van het conflict in Oekraïne, menen critici. Ook de Oekraïense ambassadeur in Jakarta zegt dat het land zich wel wat harder mag opstellen tegen de Russische agressie. 


Kort na de Russische invasie in Oekraïne schreef president Joko ‘Jokowi’ Widodo in een tweet dat oorlog alleen maar ellende met zich meebrengt en daarom gestopt moet worden. Hij werd daarin gesteund door minister Retno Marsudi van Buitenlandse Zaken die zei dat de Indonesische grondwet voorschrijft dat Indonesië de plicht heeft om gezamenlijk de wereldvrede te bewaren en veilig te stellen. 


En op de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York zei Indonesië-vertegenwoordiger bij de VN Arrmanatha Nasir dat de situatie in Oekraïne de vrede in Oost-Europa heeft geschaad en dat militaire actie in Oekraïne onacceptabel is. 


Te voorzichtig


Te voorzichtig, vinden critici. De Indonesische regering heeft de invasie in Oekraïne weliswaar streng veroordeeld, maar tot op heden durft nog niemand ‘het beestje bij zijn naam te noemen’. De naam van Rusland of Poetin is immers nooit gevallen. 


Daar komt nog bij dat Indonesië tot nu toe geen economische sancties heeft ingesteld tegen Rusland en dat naar verwachting ook niet zal doen. De Indonesische overheid betwijfelt of sancties bestaande problemen kunnen oplossen. 


Doorn in het oog


Deze nogal afzijdige houding van Indonesië is voor veel westerse landen in de G20 een doorn in het oog. Een EU-functionaris zou tegen persbureau Reuters hebben gezegd dat de aanwezigheid van Rusland bij de komende ministeriële G20-bijeenkomsten door Europese landen als 'zeer problematisch' wordt beschouwd.


De aankondiging van de Russische ambassadeur dat Poetin graag aanwezig wil zijn bij de G20-top op Bali, zorgde dan ook voor nogal wat beroering. Des te meer toen Vorobieva bij dezelfde gelegenheid ook nog eens een dringend verzoek deed aan Indonesië om zich niet te laten meeslepen door de druk van Westerse landen. 


Gouden kans


President Jokowi wil Indonesië internationaal op de kaart zetten. Het G20-voorzitterschap voor 2022 met als hoogtepunt de top op Bali ziet hij als een gouden kans daartoe. 


Dat Indonesië uiteindelijk heeft besloten dat Rusland gewoon mag deelnemen aan de komende ministeriële G20-ontmoetingen en dat Poetin welkom is op de G20-top op Bali later dit jaar, brengt Indonesië in een nog lastigere positie, menen politieke waarnemers. Zij vrezen dat het land hiermee zijn eigen belangen in de G20 weleens in gevaar zou kunnen brengen.