Minister Zon kreeg vrijdag (26/9) in natuurmuseum Naturalis in Leiden, uit handen van demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Gouke Moes, een brief overhandigd waarin staat dat Nederland ruim 28.000 fossielen van de Dubois-collectie overdraagt aan Indonesië.
Schedelkapje, kies en dijbeen
Belangrijke stukken uit de collectie zijn een schedelkapje, een kies en een dijbeen van de homo erectus, een mensachtige die wordt gezien als een schakel tussen de aap en de mens.
De bekendmaking van de overdracht valt samen met het werkbezoek van de Indonesische president Prabowo Subianto aan Nederland, en markeert het begin van een nieuw hoofdstuk in de culturele diplomatieke betrekkingen tussen beide landen.
De historische collectie bestaat uit duizenden fossielen die door de Nederlandse wetenschapper Eugène Dubois tussen 1891 - 1892 werden opgegraven in het Oost-Javaanse Trinil.
Strategische overwinning
De fossielen zijn een cruciale referentie voor wetenschappelijk onderzoek naar de evolutie van de mens en bevestigen tegelijkertijd de positie van Indonesië als een van 's werelds oudste beschavingen. Zo staat op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken van Indonesië.
Minister van Cultuur Fadli Zon spreekt van een strategische overwinning voor Indonesië. De Dubois-collectie is volgens Zon een verrijking voor het nationaal archeologisch onderzoek. De teruggave van de objecten ziet de minister als een historische stap voor de versterking van de culturele samenwerking tussen beide landen:
De Dubois-collectie keert weer terug naar huis, maar de deur voor internationaal wetenschappelijk onderzoek blijft openstaan. Indonesië is nu niet alleen maar een plek waar objecten worden gevonden, het land is tevens het subject van kennis.'
Minister Zon vertrouwt erop dat de repatriëring van de Dubois-collectie een precedent schept voor toekomstige inspanningen om objecten terug naar Indonesië te halen.
Nooit eigendom van Nederland
Het besluit om de Dubois-collectie terug te geven aan Indonesië is genomen op basis van het advies van de Commissie Koloniale Collecties. Die oordeelde na grondig en zorgvuldig onderzoek dat de Dubois-collectie nooit eigendom van Nederland is geworden.
De omstandigheden waaronder de fossielen zijn verkregen maken het volgens de commissie aannemelijk dat de fossielen tegen de wil van de bevolking zijn weggenomen. Hiermee is de bevolking onrecht aangedaan. Fossielen waren van spirituele en economische betekenis voor de lokale bevolking, en er werd dwang gebruikt om vindplaatsen aan te wijzen, staat op de website van de Rijksoverheid.
Dit is de zesde keer dat Nederland een teruggave doet op basis van de adviezen van de commissie.
Nieuw publiek
Natuurmuseum Naturalis zegt nog niet te weten tot wanneer de Dubois-collectie in het museum in Leiden te zien zal zijn, maar gaat ervan uit dat de fossielen in Indonesië weer een mooie plek krijgen, waar een nieuw publiek ervan kan genieten.
Wetenschappers uit Nederland, Indonesië en vele andere landen wereldwijd doen al jarenlang onderzoek naar de geschiedenis en de evolutie van de mens op basis van de Dubois-collectie. En, er worden nog steeds samen nieuwe ontdekkingen gedaan:
We kijken ernaar uit om onze decennialange onderzoekssamenwerking met Indonesische wetenschappers onverminderd voort te kunnen zetten. We zijn dankbaar dat we de topstukken zo lang hebben kunnen tonen in ons museum.'
Reacties