Het Indonesische parlement heeft deze week een wet aangenomen die seksueel geweld moet tegengaan. De wet moet ook leiden tot gerechtigheid voor slachtoffers.


Het wetsvoorstel dat in 2016 werd ingediend, ondervond tegenstand van conservatieve, islamitische groepen in het land. In het parlement zelf, stuitte het wetsvoorstel vooral op verzet van de conservatieve, islamitische partij PKS. Die heeft uiteindelijk moeten zwichten toen de wet op dinsdag 12 april 2022 met een ruime meerderheid werd aangenomen door het parlement. 


Bescherming, slachtofferhulp en financiële restitutie


Naast het erkennen van seksueel geweld als strafbare feit, regelt de nieuwe wet ook bescherming, psychologische begeleiding en financiële restitutie voor slachtoffers.  De wet accepteert ook mannen en kinderen als slachtoffer van seksueel geweld. 


De wet erkent negen vormen van seksueel geweld: fysieke en niet-fysieke seksuele intimidatie, seksuele marteling, gedwongen anticonceptie, gedwongen sterilisatie, gedwongen huwelijk, seksuele slavernij, seksuele uitbuiting, en cyberseksueel misbruik. 


Maximaal 15 jaar gevangenisstraf


Wat betreft de gevangenisstraffen, die kunnen oplopen tot 15 jaar, waarbij op seksueel misbruik een straf van maximaal 12 jaar staat. Op het delen van seksuele inhoud zonder wederzijds goedvinden staat een gevangenisstraf van maximaal 4 jaar. Daders van seksuele uitbuiting riskeren een celstraf van maximaal 15 jaar. 


Voor gedwongen huwelijken, inclusief kindhuwelijken, is er negen jaar opsluiting bepaald. 


Erfenis van de Nederlandse koloniale periode


Van de negen facties in het parlement, stemde alleen de PKS tegen. Volgens de PKS valt seksueel geweld onder de reikwijdte van het Wetboek van Strafrecht. 


In het Indonesische Wetboek van Strafrecht, een erfenis uit de Nederlandse koloniale periode, worden alleen mannen erkend als daders van verkrachtingen en onzedelijke misdrijven jegens vrouwen. Daarnaast regelt het Wetboek ook geen bescherming, financiële restitutie of slachtofferhulp. 


Mensenrechtenactivisten zien de nieuwe wet als een mijlpaal en een grote stap voorwaarts. Toch vinden zij het jammer dat er twee bepalingen niet zijn meegenomen in de nieuwe wet, namelijk gedwongen abortus en verkrachting. 


Homoseksualiteit en buitenechtelijke seks


De wet is een initiatief van de Indonesische Nationale Commissie voor Geweld tegen Vrouwen of Komnas Perempuan. Dat initiatief kwam in 2012 tot stand en werd vier jaar later, in 2016, ingediend als wetsvoorstel. Tijdens de besprekingen en onderhandelingen ondervond het wetsvoorstel tegenstand van met name de PKS die meende dat de wet homoseksualiteit en buitenechtelijke seks in de hand werkt. 


De wet werd aangenomen, ruim een week nadat een Indonesische rechtbank een directeur van een islamitisch meisjesinternaat in hoger beroep ter dood had veroordeeld voor het verkrachten en bezwangeren van minderjarige leerlingen. De zaak leidde tot grote publieke verontwaardiging.