Een topambtenaar, werkzaam op het Indonesische ministerie van Handel, is aangemerkt als verdachte in een grote corruptiezaak waarbij op illegale wijze exportvergunningen werden afgegeven voor ruwe palmolie. Stukje bij beetje wordt duidelijk hoe het tekort aan palmolie in ‘s werelds grootste palmolieproducerende land tot stand is gekomen. 


Het openbaar ministerie in Indonesië voerde een groot onderzoek uit om de oorzaak van de palmoliecrisis te achterhalen. Tijdens het onderzoek kwam een topambtenaar in beeld werkzaam op het ministerie van Handel, en wel als directeur-generaal van internationale handel. 


Indrasari Wisnu Wardana wordt ervan verdacht exportvergunningen voor ruwe palmolie te hebben verleend aan bedrijven die daar niet voor in aanmerking komen. Ook drie zakenlieden zijn in dezelfde corruptiezaak door het openbaar ministerie aangemerkt als verdachten. 


Regering grijpt in


Indonesië kampt al sinds 2021 met een tekort aan palmolie waardoor de prijzen voor een liter palmolie voor kookdoeleinden de pan uit rezen. 


De regering besloot eerder dit jaar in te grijpen en stelde een maximale verkoopprijs vast voor kookolie gewonnen uit de vruchten van de oliepalm. Dit om de olie betaalbaar te houden voor de consument. De maximale verkoopprijs voor een liter palmolie kwam toen te liggen op 14.000 rupiah. Omgerekend nog geen euro.


Maar daarmee was het probleem nog niet opgelost. Waar consumenten vóór de inwerkingtreding van deze maatregel nog aan palmolie konden komen, weliswaar tegen hogere prijzen, trof het winkelend publiek na de vaststelling van de gesubsidieerde kookolie juist lege schappen aan in super- en minimarkten. En ook op traditionele markten was de palmolie uit het zicht verdwenen. 


Oorzaken


Volgens Indonesische experts is het tekort aan palmolie te wijten aan de combinatie van Covid-19 én het extreme weer gedurende de pandemie. Ook een stijgende vraag vanuit het buitenland als ook in Indonesië zelf zou hebben bijgedragen aan het tekort. 


Een andere factor die genoemd werd, is de prijsstijging van fossiele brandstoffen waardoor bedrijven genoodzaakt zijn te kijken naar palmolie als alternatief voor de duurdere fossiele brandstoffen zoals ruwe olie, gas en kolen. 


Later zal blijken dat het probleem dichter bij huis moet worden gezocht. 


De schuldige


Het ministerie van Handel legde de schuld van de schaarste bij distributeurs van palmolie. Die zouden volgens het ministerie palmolie in grote hoeveelheden hebben opgeslagen in hun magazijn met het doel de olie later tegen een hogere prijs te koop aan te bieden. 


Toen medio maart de maximale prijs voor palmolie werd opgeheven, troffen consumenten weer volle schappen met flessen palmolie aan in super-en minimarkten. De prijzen voor een liter palmolie zijn weliswaar iets gestegen, maar de kookolie is tenminste weer op voorraad.


Het ministerie van Handel had misschien toch wel gelijk, moeten velen hebben gedacht. Het is de schuld van de distributeurs! Oorzaak gevonden, probleem opgelost!


Er is meer aan de hand


Het openbaar ministerie nam hier echter geen genoegen mee. De Indonesische regering heeft diep in de buidel moeten tasten om palmolie betaalbaar te houden voor de consument. Er moet meer aan de hand zijn, moet het openbaar ministerie hebben gedacht. Die stelde begin april dit jaar een diepgaand onderzoek in. 


Niet veel later kwamen vier personen in beeld die worden gelinkt aan een grootschalig corruptieschandaal dat heeft geleid tot de schaarste van palmolie op de binnenlandse markt. Onder hen dus ook directeur-generaal van internationale handel Indrasari Wisnu Wardana.


Volledige medewerking


Directeur-generaal van internationale handel. Een hoge post binnen het Indonesische ministerie van Handel. Hoe is het mogelijk dat Indrasari Wisnu Wardana zonder medeweten van zijn baas illegale praktijken heeft kunnen uitvoeren, vragen velen zich af. 


Op de vraag van journalisten of het openbaar ministerie ook onderzoek doet naar Muhammad Lutfi, de minister van Handel, antwoordde een woordvoerder van het Indonesische OM: ‘Zolang er voldoende bewijzen zijn.’


Ondertussen liet minister Lutfi aan Indonesische media weten dat zijn ministerie volledige medewerking zal verlenen aan het onderzoek. Want, zei de minister, corruptie en machtsmisbruik leveren de staat alleen maar verlies op, tasten de nationale economie aan en brengen schade toe aan de gemeenschap.