Jakarta, de hoofdstad van Indonesië, staat bekend om de vele shopping malls. Centraal Jakarta alleen al telt er ruim twintig. Een daarvan is Sarinah, het eerste en oudste overdekte winkelcentrum in Indonesië.


Een beetje geschiedenis


De bouw van warenhuis Sarinah is te danken aan president Soekarno, de grondlegger van de Republiek Indonesië. Van hem kwam het initiatief om op 17 augustus 1962, de 17de verjaardag van het land, het eerste overdekte winkelcentrum in Indonesië op te richten ter stimulatie van de economische groei van de jonge republiek. 


Centrum ter promotie van lokale producten.


Soekarno wilde dat het warenhuis als centrum zou dienen voor de promotie van binnenlandse producten. Vier jaar later was de bouw gereed waardoor het pand op 15 augustus 1966 officieel door de president kon worden geopend. 


Sarinah is overigens de naam van een van de verzorgers van Soekarno tijdens zijn kinderjaren. 


Grote renovatie


In 2020 besloot het directiebestuur over te gaan tot een grote renovatie die, als alles volgens plan verliep, een jaar zou moeten duren. Het gerenoveerde winkelcentrum zou dan op 17 augustus 2021 - de 76ste verjaardag van de Republiek Indonesië - zijn deuren kunnen openen voor publiek. Door corona werd de opening van Sarinah met een paar maanden uitgesteld.


Warme chocolademelk bij McD Sarinah.


Op 21 maart 2022 heropende het winkelcentrum zijn deuren, echter zonder het restaurant met de grote gele M dat daar sinds 1991 was gevestigd, de eerste McDonalds-vestiging in Indonesië. 


Volgens het directiebestuur van Sarinah past de McD, zoals de Amerikaanse fastfoodketen door Indonesiërs ook wel wordt genoemd, niet bij het gerenoveerde winkelcentrum dat een nieuw concept aanhangt. Namelijk dat van een “community mall”. 


Volgens het nieuwe concept is het de bedoeling dat Sarinah gaat fungeren als een ontmoetingsplek voor jongeren en communities zoals de lokale creatieve industrie. Een plek waar je kunt winkelen, eten en van elkaar kunt leren. Een centrum voor het micro-, klein- en middenbedrijf, waar lokaal geproduceerde producten worden gepromoot, net zoals president Soekarno voor ogen had. 


Naar de Sarinah


Wij van Indonesiënu waren erg benieuwd naar het vernieuwde winkelcentrum, en besloten op 3 mei 2022 - een gezamenlijke vrije dag in Indonesië i.v.m. de viering van Idul Fitri, het einde van de vastenmaand - een  bezoek te brengen aan Sarinah. Met de metro.


Metrostation Fatmawati.


Vanuit metrostation Fatmawati in Zuid-Jakarta namen wij de metro richting Bundaran HI (Centraal Jakarta), het dichtstbijzijnde metrostation bij Sarinah. Bundaran HI is ‘de rotonde bij Hotel Indonesia (nu Hotel Kempinski). Hiervandaan is het nog ongeveer 10 minuten lopen naar Sarinah. 


Uitstappen bij station Bundaran HI.


Óf, neem vanaf halte Bundaran HI de TransJakarta-bus die precies voor Sarinah stopt. Het warenhuis ligt overigens aan de Jalan M. H. Thamrinstraat, een gebied dat bekend staat als zakendistrict met vele overheidsgebouwen en hotels. 


Kleurrijke muurschildering bij het Frans cultureel centrum.


Bij het winkelcentrum aangekomen, valt ons meteen het eerste verschil op met de oude Sarinah. De parkeerplaats voor het winkelcentrum heeft plaatsgemaakt voor een ruim aangelegde tuin die gekenmerkt wordt door stenen trappen, bankjes en begroeiing. 


Maar waar wij met name benieuwd naar waren, is de ‘verborgen schat’ die tijdens de renovatiewerkzaamheden werd ontdekt in een voor bezoekers afgesloten ruimte. 


De verborgen schat


Het gaat om een gigantisch muurreliëf dat al bestond sinds de opening van Sarinah in 1966. Het muurreliëf kon toentertijd nog door het winkelend publiek bewonderd worden. Maar tijdens herstelwerkzaamheden na een grote brand in 1984, werd het kunstwerk verplaatst naar een ruimte op de begane grond waar het decennialang onopgemerkt bleef. 


Jarenlang onopgemerkt gebleven.


Het muurreliëf waarop boeren, vissers en vrouwen staan afgebeeld die hun handelswaar bij zich dragen, is ontworpen en gemaakt in de periode 1963 tot 1966. Het muurreliëf is te bewonderen in het atrium, op dezelfde plek waar het in de jaren '60 is gemaakt. 


Mogelijk het werk van kunstenaars uit Yogyakarta.


De Indonesische erfgoeddienst Tim Ahli Cagar Budaya TACB vermoedt dat het muurreliëf, dat gemaakt is van Soekarno, het werk is van kunstenaars uit Yogyakarta wier identiteit nog niet bekend is. 


Lokale producten


Sarinah heeft duidelijk een complete metamorfose ondergaan. Het vernieuwde winkelcentrum oogt na de renovatie veel ruimer en moderner, met veel meer lichtinval. Het nieuwe concept van Sarinah als "community mall" is goed te zien in de vele broodjeszaken en andere eetgelegenheden die dienst kunnen doen als ontmoetingsplek. 


En, wat je volgens Indonesiënu.nl absoluut moet bezoeken, is Pasar Nusantara, een foodcourt in de basement waar alleen lokale gerechten en lekkernijen - jajan pasar -  worden verkocht. 


Muurreliëf van bovenaf gezien.


Het rommelige karakter van het oude warenhuis waar op de lager gelegen verdiepingen van alles en nog wat werd verkocht, heeft plaatsgemaakt voor geordende ruimtes waar batik-kleding, lokaal geproduceerde meubels, woonaccessoires en voedingsmiddelen te koop worden aangeboden. 


Wat ook nieuw is, is de buitenruimte, skydeck genoemd, op een van de bovengelegen etages. Een geschikte plek voor het maken van foto’s, om gezellig wat bij te praten of van de zonsondergang te genieten. 


'Frisse' lucht happen op de skydeck van Sarinah.

Een leuk, oud detail dat is behouden, is de eerste roltrap in Indonesië: een smalle roltrap met net genoeg ruimte voor één volwassene. 



De smalle roltrap, de eerste in Indonesië.